Stueren

Nee, geen typfout. Stueren is het Deense woord voor 'zindelijk' – letterlijk vertaald 'woonkamerschoon' (stue = woonkamer, ren = rein). Met een beetje goede wil kun je het ook in goed Nederlands 'salonfähig' noemen.

Tien jaar gelden won de sociaaldemocratische premier Poul Nyrup Rasmussen ruim vierhonderdduizend persoonlijke stemmen bij de Europese verkiezingen. Een record. Nyrup Rasmussen deed ook de gedenkwaardige uitspraak 'Hoeveel moeite men ook doet, in mijn ogen wordt Dansk Folkeparti nooit salonfähig.'

Vandaag staat in de krant dat uitgerekend Morten Messerschmidt, de lijsttrekker van Dansk Folkeparti, meer dan 465.000 persoonlijke stemmen heeft gekregen bij de Europese verkiezingen.

26,6 procent van de Denen die gestemd hebben, stemden voor Dansk Folkeparti (DF). Daarmee haalde de partij de meeste stemmen binnen – vóór de sociaal-democratische partij, die tot dan toe de meeste stemmen had.

Nyrup Rasmussen had geen commentaar.

Hoe zindelijk kun je zijn, vragen diverse DF-leden nu triomfantelijk. Een winst van elf procent ten opzichte van de verkiezingen in 2009, vier parlementsleden. Die veeg je niet zomaar van tafel.

Dus ook niet de verkiezingsthema's die Messerschmidt heeft uitgedragen: meer controle aan de grens, en een nieuw Deens voorbehoud bij de Europese wetgeving – deze keer over het recht van niet-Denen op Deense welvaartsstaatsuitkeringen. Het zijn alleen wel thema´s die in het Deense parlement moeten worden uitgevochten. Niet in Brussel of Straatsburg.

Niet alleen thuis zindelijk

In het rijtje rechts-populistische partijen dat fors heeft gewonnen bij de Europese verkiezingen valt de Dansk Folkeparti op als vrij gematigd, vinden de Denen zelf. DF is niet tegen de EU maar wil gewoon minder EU – en meer Denemarken. Ook gaan er binnen en buiten de partij stemmen op om DF regeringsverantwoordelijkheid te geven.

De vraag is ten eerste of ze dat willen. Het is veel gemakkelijker om kritiek te hebben op de besluiten die anderen nemen, dan om zelf een besluit te nemen en dat te verdedigen tegenover anderen.

De tweede vraag is of DF nou echt wel zo gematigd is. Voor een groot deel willen ze nog steeds hetzelfde als tien jaar geleden, en is het de rest van het politieke spectrum dat is opgeschoven naar rechts. Of eigenlijk kun je beter zeggen dat het politieke spectrum wordt verbreed: met kleine, uitgesproken linkse of rechtse partijen die het politieke debat bepalen, en de oude grote partijen, die in de loop der jaren gekrompen zijn, en afhankelijker zijn geworden van de steun van kleine partijen.

Hoe het ook zij, en hoe gematigd DF lijkt naast UKIP en Front National: een partij die tegen vreemdelingen is, is de grootste geworden (al gaat het maar om 26 procent van de 56 procent Denen die gestemd heeft).

En ik ben een vreemdeling.

Je kunt je integreren zoveel je wilt, maar als de ontvangende partij je niet moet, dan heeft het niet veel zin.

Het wil maar niet Løkke

Een politiek schandaal in real-life Borgen de laatste dagen, maar er lijkt geen schot in te komen. Het lijkt wel alsof zowel journalisten, politici en publiek een beetjs schandaalmoe zijn.

Of misschien omdat het niet echt nieuw nieuws meer is. Lars Løkke Rasmussen, ex-premier en parlementslid voor de Venstre-partij (een soort CDA maar dan niet-religieus) is voor de derde keer betrapt op gesjoemel met geld.

De eerste keer was voor mijn Deense tijd, toen hij verwikkeld raakte in een bonnetjesaffaire (Bilagssag). Hij liet de overheid opdraaien voor privé-uitgaven zoals drank, sigaretten, taxiritten en een paar hotelovernachtingen. Dat vond men slordig, en het benadrukte zijn 'kleinheid', vonden sommigen, maar heel grote consequenties werden er niet aan verbonden. Ik hoorde pas van deze affaire toen affaire-twee losbarstte.

Dat was vorig jaar, de GGGI-sag (-kwestie), toen uitkwam dat hij als voorzitter van het GGGI (= Green Global Growth Initiative, een NGO die duurzaamheid propageert in Aziaitische landen) eerste klas had gevlogen – ook nadat er regels waren opgesteld bij de GGGI om dat niet te doen. Dat werd wèl een rel van formaat, om meerdere redenen.

Ten eerste vond het eersteklas-vliegen (nog luxer dan Business Class) geen genade in de ogen van de egalitaire Denen.

Ten tweede was het wel een beetje raar dat uitgerekend een organisatie, die gaat over duurzaamheid, zijn voorzitter zonder problemen vervuilende vliegreizen laat maken.

Ten derde bleek dat de Denen internationaal hadden geleurd met Lars Løkke, om hem toch maar aan een prestigieuze bijbaan te helpen nadat hij premier-af was. Uiteindelijk wisten ze hem te parachuteren in Green Global Growth Initiative.

Ten vierde moest er een minister uit het huidige kabinet aftreden omdat hij en zijn ambtenaren niet hadden opgemerkt dat ze een uitgave van 90 miljoen kronen (= ruim elf miljoen euro) aan het GGGI hadden goedgekeurd, terwijl er een kritisch rapport over deze club was uitgebracht door Zuid-Korea.  Het GGGI zetelt daar, maar wordt verdacht van o.a. corruptie. En het was ook niemand opgevallen hoe de resiregels voor de voorzitter in elkaar zaten. Ongezien 90 miljoen kronen wegschrijven, dat kan niet, dus moest de (liberaal-democratische) minister Christian Friis Bach aftreden.

Ten vijfde bleek dat het GGGI het vliegticket had betaald om Lars Løkke's dochter van de VS (waar ze studeerde) naar Brazilië te laten vliegen. Daar woonde haar vader net een GGGI-vergadering bij.

Kortom, de gemoederen liepen hoog op. In een live uitgezonden persconferentie stelde Lars Løkke zich bloot aan een venijnige pers, die hem bijna vier uur lang doorzaagde over deze zaken. Spijt, spijt, spijt had hij, diep door het stof ging hij, ver voorbij de pijngrens van wat een nuchtere Deen aan spijtbetuigingen kon verdragen. De dag daarop, toen journalisten hem weer vragen wilden stellen, nam partijgenoot Claus Hjort Frederiksen hem in bescherming. En zo keerde de publieke opinie zich opeens tegen de zuigende journalisten.

Eén van die journalisten was overigens Henrik Qvortrup, de oud-hoofdredacteur van het roddelblad Se og Hør die inmiddels politiek commentator bij nieuwszender TV2 was geworden. Qvortrup ligt nu zelf onder vuur, omdat met zijn toestemming een IT'er is omgekocht om creditcardgegevens los te peuteren. Daar maakte Se og Hør dan weer sappige verhalen van. Zie ook hier en hier. Maar dit terzijde.

Nu dus een derde zaak, de Tøjsag (kledingkwestie): de Venstre-partij heeft 152.00 kronen (bijna 20.000 euro) uitgegeven aan kleding voor Lars Løkke. Ook heeft de partij de kosten op zich genomen voor een vakantie op Mallorca voor Lars Løkke Rasmussen, zijn vrouw en zijn jongste zoon, om uit te puffen na de verkiezingscampagne. Verder heeft de partij extra schoonmaakkosten betaald omdat hij rookte in een niet-roken-hotelkamer.

Heeft hij die giften wel aangegeven bij de belastingen? Moet een partij wel zulke uitgaven doen, als die de rest van Denemarken oproept om de buikriem aan te halen? Venstre is verdeeld geraakt over Lars Løkke's rol als partijvoorman en beoogd premier. Wat bij de vorige affaire niet gebeurde, gebeurt nu wel: anonieme partijleden speculeren over Løkke's mogelijke opvolger. Anoniem, want officieel staat Venstre als één man achter 'onze Lars'.

Vanavond vergadert het 'forretningsudvalg' van Venstre – het Dagelijks Bestuur van de partij – met Løkke over de Tøjsag. 'ns Kijken of-ie er zonder kleerscheuren vanaf komt....

Oproep om te stemmen. Uit Zweden, deze keer

De Europese verkiezingen houden ook Zweden bezig. Ook daar worden video's gebruikt om (vooral) jongeren op te roepen om te gaan stemmen. Deze video moet het niet hebben van lol, geweld en zinloos bloot, maar is doodserieus.

http://neverforgettovote.com/en/

Wat vinden jullie?

Voteman - twelve points, douze points

Deze wil ik jullie niet onthouden, en aan wat @careau geschreven heeft heb ik niets toe te voegen, behalve dat de humor van de meeste Denen inderdaad rauw is, maar wel vreselijk leuk. En dat het seksistisch is kan me vandaag geen reet schelen. Daar dan.

http://kleindeensgeluk.eu/voteman-de-stemviking/

EP14 - stemmen doe je zo

Tijd om te stemmen! Al eerder dit jaar heb ik me als kiezer geregistreerd in Den Haag (zie ook hier) en sinds eind april hebben we alles in huis om te kunnen stemmen: briefstembewijs plus envelop, en stembiljet plus envelop.

Hoe gaat het in z'n werk?

Deze keer gaat het anders dan anders. In plaats van een tafellaken van een stembiljet te krijgen (zoals bij de Tweedekamerverkiezingen), kregen we een briefstembewijs met de post, en het stembiljet met e-mail.

Het stembiljet is geen modelletje-tafellaken deze keer, maar een zelf te printen A4tje met hokjes voor de partijen, en genummerde hokjes voor de kandidaten.

Eerst maak je het hokje rood van de partij van je keuze, daarna het hokje van nummer van de kandidaat waar je op wilt stemmen. Twee hokjes, één stem.

Het biljet stop je in de stembiljetenvelop, en die gaat, samen met het briefstembewijs, in de oranje envelop naar Den Haag. Daar controleren ze de handtekening op het briefstembewijs aan de hand van het eerder opgestuurde registratieformulier. Als die klopt, gaat de stembiljetenvelop in de stembus. Zo kan niemand mijn stem herleiden tot mijn persoon – we hebben immers geheime verkiezingen.

Het grappige is dat deze nieuwe, experimentele manier van stemmen (half met de post, half met internet) al eerder is uitgeprobeerd met nep-formulieren. November 2012 had ik een melige zaterdagavond met deze stembiljetten.

 Vooral de kandidatenlijsten waren een bron van vreugde. Iemand op het ministerie had enorm haar best gedaan en zich uitgeleefd op fantasienamen zoals Cornelia van Sterren tot Stof (C.H.C.W., Kampen), Vanessa Zwart-Gadt, Jaques van den Stokstaartje en Oscar van den Cariben Diepblauw tot Pimpelpaars.

Wat me wel opviel: de titulatuur is verdwenen! Bleken sommige mensen stiekem van adel te zijn, of ingenieur, is dat nu niet meer te zien op de kandidatenlijst. Toch wel jammer. Maar dit terzijde.

Wil je ook doen alsof je vanuit het buitenland stemt? Klik dan hier https://nieuwstembiljet.stemmenvanuitbuitenland.nl/

Beter nog is natuurlijk echt stemmen. Als je in Nederland woont: je hebt nog een dikke week om je registratiekaart op te vissen. Voor de buitenlandbewoners: helaas, te laat. Over vijf jaar mag je weer.

In, spin (2) - updates #seoghørgate

Het meest opmerkelijk nieuws over Se-og-Hør-gate, zoals de kwestie over roddelblad Se og Hør's onrechtmatig verkregen creditcard-informatie is gaan heten, is toch wel dat er een televisie-serie over Se og Hør gemaakt gaat worden. Pikanter nog is dat een van de slachtoffers van Se og Hør, acteur en komiek Casper Christensen, een van de makers van de serie is. Een paar weken geleden kregen ze een grote subsidie voor het project toegekend. Aan schrijfstof geen gebrek, stelde Christensen tevreden vast.

Verder is de discussie over ethische richtlijnen voor journalisten weer opgelaaid. Maar de minister van Cultuur, Marianne Jelved, wil journalisten geen speciale regels opleggen - anders dan de regels die voor alle gewone burgers gelden.

Webkrant Den Korte Avis had wel een opmerkelijk commentaar op de zaak: wat naïef toch dat de redacteuren en journalisten bij Se og Hør dachten dat ze met deze wetsovertreding weg konden komen. Als iemand moet weten dat een geheim niet veilig is als zo veel mensen er van weten, dan zouden roddeljournalisten het moeten zijn. Maar nee!

En dat allemaal een dag voor de Dag voor de Persvrijheid. Je zou bijna denken dat het doorgestoken kaart was.

In spin, de bocht gaat in. Uit, spuit...

Eerst ben je spindoctor van de premier. Dan ben je hoofdredacteur van een van de grote roddelbladen van Denemarken. En dan word je politiek commentator bij de parlementaire redactie van TV2, de RTL van Denemarken.

En op een zonnige voorjaarsdag neem je met onmiddellijke ingang ontslag omdat je ervan wordt beschuldigd dat je als hoofdredacteur maandelijks 10.000 kronen (1300 euro) hebt overgemaakt aan een IT'er die inzage had in het betalingsverkeer van Bekende Denen – bron voor sappige verhalen in jouw blad.

Weer een aflevering van real-life Borgen? Nee, zo ziet het echte leven van Henrik Qvortrup eruit.

Henrik Qvortrup was hoofdredacteur van Se og Hør – inderdaad, een van de grote roddelbladen in Denemarken – van 2001 tot 2008. En in 2008 begon het blad samen te werken met een IT'er, schuilnaam 'Bjarne', die bij Nets werkte, het bedrijf dat Deense creditcardbetalingen verwerkt. Tegen betaling stuurde deze informant SMS'jes naar twee journalisten op de redactie van Se og Hør, SMS'jes met 'spraakmakende' uitgaven van bekende Denen en leden van het Deense koninklijk huis.

Dat beweert journalist Ken B. Rasmussen, een journalist die in 2012 ontslagen is bij Se og Hør en die nu een roman heeft geschreven (Livet, det forbandede) over een journalist die groots en meeslepend heeft geleefd en gewerkt bij het roddelblad Set og Hørt. Een journalist wiens levensloop opmerkelijk veel overeenkomsten heeft met die van Ken. B. Rasmussen zelf. Met andere woorden, wat fantasie is, en wat waarheid, ligt bij deze roman in het midden. Maar anonieme bronnen bevestigen het creditcardverhaal aan andere media.

Een onderzoek is losgebarsten bij Aller, het mediabedrijf waar Se og Hør onder valt. Diverse benadeelde bekende Denen zijn naar de politie gestapt om aangifte te doen. Want het is verboden om vertrouwelijke (betalings-)gegevens openbaar te maken, en het verspreiden van die vertrouwelijke informatie wordt gezien als heling.

Stel je voor: je betaalt een rekening bij een ziekehuis met je creditcard, en een of twee weken later staat er een verhaal in De Bladen over je ziekenhuisbezoek: abortus? Facelift? Wat zou het zijn?

Of stel je voor: aan de hand van je uitgavenpatroon (en de hoogte ervan) staat er een verhaal in Se og Hør over jouw vakantie. Hoe kan dat? Moet je de uitbaters van de winkels waar je bent nou scheef aankijken? Of je vrienden met wie je bent uitgegaan, of die je hebt verteld over je vakantie? Wie kun je nog vertrouwen? En dan blijkt uiteindelijk dat niet je tennisvriend uit de school heeft geklapt, maar dat een jou onbekende IT'er zich heeft verrijkt (en in zijn kielzog talloze Denen zich hebben verlekkerd) ten koste van jouw privé-leven.

De vergelijking met het blad News of the World ligt voor de hand. Die Britse krant had met hulp van hackers en politieagenten toegang tot mobiel telefoonverkeer van mensen die in het nieuws verkeerden. Ze rommelden zelfs in de voicemail van een vermist meisje, waardoor haar familie (onterecht) hoop koesterde dat ze nog in leven was. Hieraan ging News of the World in 2011 ten onder.

Of dat gaat gebeuren met Se og Hør is nog maar de vraag – de rel is nog vers, op dit moment van de wedstrijd is alles mogelijk.

Maar wie is toch die Ken B. Rasmussen? Vanwaar zo'n wraakzuchtige roman?

Rasmussen ging na zijn middelbareschooltijd naar de Verenigde Staten en leefde daar groots en meeslepend, als uitsmijter, bareigenaar, fotomodel en junk, onder andere. Naar eigen zeggen houdt hij van de 'highs' van het leven. Maar je kan van het goede ook te veel krijgen, en dan komen de 'lows'. Hij stond op een punt van zijn leven dat hij óf snel dood zou gaan, óf de bak in zou draaien, óf moest verdwijnen. Dus verdween hij, terug naar Denemarken. Daar kreeg hij een late roeping als journalist, en kwam hij op de redactie van Se og Hør terecht. De highs van cocaïne leverde hij in voor de highs van spraakmakende artikelen – zoals over de tv-persoonlijkheid die bijbeunde in een bordeel in Helsingør, en van wie hij proefondervindelijk wenste vast te stellen hoe goed ze was in haar werk. Of over de rechtse politicus die een verbouwing aan zijn huis zwart betaalde (wat uiteindelijk niet waar bleek te zijn).

Maar toen ging de toenmalige hoofdredacteur, Henrik Qvortrup, met wie hij zo goed kon samenwerken, naar TV2. En Rasmussens positie op de redactie veranderde, zo zelfs dat hij in 2012 'afvloeide' bij een reorganisatie.

Als ik heel cynisch ben, moet ik bekennen dat ik denk dat Ken B. Rasmussen met het schrijven van deze roman de high van zijn leven heeft veroorzaakt. Ik vrees voor de 'low' die erop volgt. Ondertussen hebben we weer een discussie over de grenzen van de journalistiek, en dat kan nooit kwaad.

En Henrik Qvortrup? Gezien zijn carrière zal die wel weer een andere spectaculaire overstap maken. Een man die inderdaad zijn hoed opeet als hij een verkeerde voorspelling heeft gedaan (oké, met hulp van een topkok bij de bereiding van de hoed, en dat is een verhaal op zich), heeft een onverwoestbaar overlevingsinstinct. En (in meerdere opzichten) een sterke  maag.