Posts tonen met het label Nederland. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Nederland. Alle posts tonen

dinsdag 21 januari 2014

Foute drop



Via een Nederlandse Facebookvriend werd ik gewezen op een Scandinavisch snoepschandaal: binnenkort verdwijnen deze figuurtjes uit de Skipper Mix van Haribo in Zweden en Denemarken.

De reden is dat er in Zweden (ook een enthousiast dropland) eind vorig jaar in de sociale media geklaagd is over de als racistisch en kwetsend ervaren dropjes. Ze leunen namelijk zwaar op karikaturen van zwarten en Chinezen.


Dat is niet zo raar, want de dropmix bestaat sinds 1943 en toen was racisme een stuk gewoner dan nu. De Skipper Mix moest de dingen en mensen verbeelden die een schipper tegenkwam op zijn tochten over de wereldzeeën.

Je kunt 'm hier in Denemarken niet in alle winkels vinden, de Skipper Mix. Ik probeerde de Brugsen onder mijn kantoor, en die had ze niet. Maar die heeft dan ook geen 'Haribo-muur', behangen met zakjes drop en ander snoep.


Wat zien we in de schipppermix? Een negermasker, een negervrouw, nog een masker, een Chinees, een beertje, een zeilschip, een vis, een platvis, een zeepaardje, een tros bananen, een vogel, een soort T-balk maar dan met zes ribben, en iets onduidelijks (een cocktailglas?). Ze smaken overigens allemaal hetzelfde, zoet, en de bite is typisch Haribo: eigenlijk wijngummi. Behalve de T-balk dan, die zouter smaakt en harder en taaier is.

Opvallend vind ik dat je in de mix geen Skipper Skrå vindt (1935, het eerste Deense Haribodropje nota bene!) – de soort drop die ik in Nederland kende als priemdrop. Althans te koop onder die naam in de jaren tachtig van de vorige eeuw, in de snoepwinkel op de Albert Cuypmarkt, Amsterdam. De smaak is niet uitgesproken, ingehouden eerder (hoe komt het toch dat er nu wijnproeversproza opborrelt in mijn hoofd?), maar de consistentie is prettig taai en een beetje ruw. En kruimelig. Geen wijngummidrop.

Zowel in Zweden als Denemarken zijn tegenstemmen opgegaan, die het belachelijk vinden dat 'hun' dropjes moeten verdwijnen. Het heeft alleen niet de felheid aangenomen van de lakridsspibe-affaire in augustus 2013. Toen was er namelijk sprake van dat een andere Deense dropklassieker (die dan weer wel in Finland was uitgevonden in de jaren twintig van de vorige eeuw), de schipperspijp, van EU-wege verboden zou worden omdat het lijkt op rookwaar. Tsjonge, wat waren ze daar boos over. Het leek bijna op de Zwartepietenaffaire een paar maanden later in Nederland.

Wat overigens wel aardig was, was de inventieve oplossing van het probleem: draai de pijp om, en je hebt een onschuldige douchesproeier

Uiteindelijk bleek het allemaal op een misverstand te berusten. Het adagium van Martin van Amerongen, 'je moet een goed verhaal niet kapotchecken', is Deense hoofdredacteuren ook niet onbekend. Het ging namelijk om een voorstel, niet om een EU-wet.

Mag ik overigens vanaf deze plaats even een persoonlijke frustratie ventileren? Ik kan al een jaar geen Soft Piratos (ook Haribo) meer vinden in Denemarken. Ze smaken als salmiakriksen, een van mijn favoriete (Nederlandse) dropjes. Wat zou daar nou weer achter zitten?






woensdag 9 oktober 2013

Pepernoten - pebernødder

Vanaf het begin is me opgevallen hoeveel Denemarken en Nederland op elkaar lijken. Drop, pepernoten, fietspaden en veel fietsers. Maar ook: mannen met witte sokken in sandalen, de zuipcultuur, het op-het botte-af-informele gedrag tegenover mensen die je niet kent, en de vaste overtuiging dat 'gezelligheid' en 'hygge' nergens anders bestaan dan in het eigen land.

Natuurlijk zijn er ook dingen die wezenlijk anders zijn. Dat Denen afstammen van de Vikingen, dat willen ze weten. En dat merk je ook van tijd tot tijd. Er zijn mensen die de godsdienst van voor het Christendom aanhangen. Dat heet Asatro, en er zijn er niet veel van maar je vindt ze in elk geval in hoge concentraties in Aarhus in de maand juli. Bij het Vikingmuseum Moesgaard verrijst dan een Viking-tentendorp, waar mensen een week lang als Vikingen leven. Niet noodzakelijkerwijs als aanhangers van de oude goden, maar toch.

Ook wezenlijk anders is dat Denemarken in hoge mate een mono-cultuur is. Met andere woorden: ze doen de meeste dingen allemaal op dezelfde manier en vinden dat ook leuk. Afwijking daar van is hoogst merkwaardig en soms bijna een belediging. Klein voorbeeld: Julefrokost, het kerstdiner, bestaat uit een vast aantal gerechten rijkelijk besproeid met drank. Toen bij mijn man op het werk de organisatoren de euvele moed hadden om tapas te serveren in plaats van het traditionele varkensgebraad met gecaramelliseerde aardappelen en de hele verdere Julefrokost-rest, gingen veel van de hoogculturele, welbereisde en ruimdenkende intellectuelen steigeren. In Nederland is men, voor zover ik kan zien, meer geneigd om tradities overboord te zetten ten voordele van wat toevallig in de mode is. Voor allebei is iets te zeggen, al neig ik meer naar traditie, moet ik bekennen


Pepernoten dus – pebernødder. Nu liggen ze hier in de winkel en dat is op het randje, want een andere traditie is dat de kerst z'n intrede doet in de Deense etalages na de najaarsvakantie. En die is volgende week...