Symboolpolitiek

CORRECTIE (20/12/15) : Niet de hele wet is behandeld en aangenomen. De maatregel betreffende inname van waardevolle goederen wordt in januari 2016 in stemming gebracht. 

Juwelen en geld inpikken van vluchtelingen is dus (nog?) géén wet.

Vandaag behandelt de Folketing (het Deense parlement) de buitenlanderwet. Of liever, de vierendertig aanpassingen daarop. Ik word er misselijk van. Leest u even mee?

http://www.stm.dk/publikationer/Asylpakke_15/index.html

Ik pik er de ergste uit.

• De duur van de verblijfsvergunning voor erkende vluchtelingen wordt verkort van 5 naar 3 jaar, en de verlengingsduur wordt ook verkort.
• Familiehereniging voor vluchtelingen mag na drie jaar, i.p.v. één jaar
• De afgeschafte leges voor behandeling van verzoeken wordt weer ingevoerd
• Asielzoekers moeten voor hun eigen oponthoud betalen – niet voor de eerste negentig dagen, maar ook daarna
• Bagage van asielzoekers mag worden doorzocht op waardevolle zaken, en die waardevolle zaken mogen in beslag worden genomen bij wijze van eigen bijdrage – binnen de grenzen van het redelijke
• De tweewekelijkse toelage voor asielzoekers worden met tien procent verlaagd
• Mogelijkheden om zelf eten te kopen en te maken in een asielcentrum worden verminderd, er komen cafetaria's
• Afgewezen asielzoekers mogen van hun vrijheid worden beroofd
• De mogelijkheid van toetsing van de afwijzing door een rechter wordt ingekrompen

Ik vind het niet onredelijk dat van vermogende asielzoekers wordt gevraagd, dat ze zelf bijdragen aan hun levensonderhoud. Maar dat politie door de bagage van vluchtelingen mag woelen en daar horloges en sieraden uit mag plukken bij wijze van betaling, vind ik onfatsoenlijk.

Stel je voor. Je dwarrelt al maanden door Europa, je bezittingen passen in een plastic tasje, je mobiele telefoon (en oplader) vormen je gereedschap: om de weg te vinden, om contact te houden, om informatie te zoeken. Op je telefoon staan foto's van wat nu al een onherroepelijk verleden is. In je zak zit het zilveren slot van wat eens de familiebijbel/-Koran was. Of in je oren heb je de oorringen met topazen die je van je oma hebt geërfd.

Telefoon, slot of oorringen moet je inleveren. De kleine tastbare tekens die je verbinden met je land van herkomst worden je afgenomen. De geldwaarde weegt niet op tegen het nut en de gevoelswaarde, die deze spullen voor jou persoonlijk hebben. Het is een ontmenselijkende maatregel. Pesten voor gevorderden. De symbolische en persoonlijke waarde van een sieraad wordt geofferd ten gunste van symboolpolitiek.

En dat is nu wet. Waarin een klein land klein kan zijn.

Dagen derpå

Dagen derpå

Terwijl Nederland in de ban is van de-dag-voor, nl. Sinterklaas, is Denemarken in de ban van de-dag-erna ('dagen derpå'), nl. het referendum over het rechtsvoorbehoud.

Denemarken is wel volledig lid van de EU, maar heeft het recht om op bepaalde gebieden niet mee te doen, de zogenaamde 'voorbehouden', of wel 'opt-outs'. Die zijn: burgerschap (Denmarken erkent niet een mogelijk nog in te voeren Europees burgerschap), invoering van de euro, militaire samenwerking binnen de European Defence Agency en het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid, en het rechtsvoorbehoud.

Dat rechtsvoorbehoud, daar ging het referendum over. Het houdt in dat Denemarken niet meedoet met Europese juridische samenwerking, en met samenwerking op gebieden die te maken hebben met binnenlandse politiek.

Nu heeft de vorige Deense regering besloten, dat het Deense rechtsvoorbehoud moest worden afgeschaft en dat er een nieuwe regeling zou komen, zoals Ierland en Engeland die ook hebben. Hierin kan het land per onderdeel kan beslissen of het aan nieuwe regelgeving gaat meedoen of niet – 'opt-in'. Tegelijkertijd besloot de regering om ook mee te doen aan een aantal verdragen en afspraken. Met name deelname aan Europol was nogal een heet hangijzer omdat, in het geval Denemarken níet meedoet, het land op achterstand van de andere EU-landen komt te liggen wat interne veiligheid betreft. Dit voorstel werd aangenomen.

Maar omdat het voorstel gaat over het afstaan van een deel van staatssouvereiniteit, is volgens de Deense grondwet een referendum verplicht.

Dat referendum was gisteren, en de Denen hebben 'nee' gestemd. Dat wil zeggen, 53,1% heeft 'nee' gestemd, en 46,9% 'ja'. Opkomstpercentage was 71,9%.

Wat betekent dit nu?

Voor Denemarken betekent het, dat het moeilijker wordt om mee te doen aan EU-samenwerking, zoals Europol. Het kán wel, maar dan moet Denemarken met alle EU-lidstaten afzonderlijk daarover een verdrag sluiten. En dat vergt nogal wat gedoe.

Voor de EU betekent het, dat het een motie van wantrouwen is, die andere lidstaten kunnen gebruiken als duwtje in de rug om niet langer meer mee te doen met de EU.

Maar als je vandaag de kranten leest, is er ook iets anders gebeurd: de politieke elite heeft een gevoelige afstraffing gekregen. EU heeft ook een afstraffing gekregen. Daarnaast is het een motie van wantrouwen aan het adres van de zittende (liberale) regering. De grote winnaars zijn de marxisten, de populisten en de ultra-liberalen.

Nou mocht ik niet stemmen, omdat ik geen Deen ben. Dan ben je toch wat minder gemotiveerd (of op z'n minst anders gemotiveerd). Het hele gebeuren ging ook een beetje aan me voorbij, omdat er relatief weinig over te vinden was in het nieuws. En: het is ingewikkeld! Pas nu ik dit blog schrijf, begrijp ik een beetje waar het om gaat – en zelfs daar ben ik nog niet helemaal zeker van.

Zelf zie ik het als een 'nee' van Denemarken aan de EU. En dat stemt me wat verdrietig. Als buitenlander is het altijd eng om te zien dat het land dat jou ontvangt de luiken sluit voor buitenlandse invloed.

Verder ben ik Europa-minded, en vind ik het jammer om te zien hoe een groot project dat zo veel heeft betekend en nog steeds veel betekent, zo vastloopt en zo onder vuur ligt.

Ook vind ik het naar om te zien hoe een volksraadpleging wordt gekaapt zodat mensen gaan stemmen op (of tegen) iets heel anders, dan op het kiesbiljet staat. Dat kapen is niet iets van kwaadaardige politici, of belangenverenigingen, of journalisten. Het is ook iets wat mensen zelf doen.

Het is griezelig om te zien hoe een democratisch instrument als het referendum, bedoeld als ontsnappingsluikje voor de dictatuur van de meerderheid, verwordt tot een verlenging van Facebook. Door 'ja' of 'nee' te stemmen, geef je een 'like' of een negatieve 'like'.

Er gaat iets fout met ons democratie-begrip. Dat is niet goed. Politiek is meer dan een 'like' per vier jaar. Democratie veronderstelt burgerschap. En burgerschap veronderstelt een gemeenschappelijke basis. Waar is die? Ik zie 'm niet zo. Dat ligt niet alleen aan de korte dagen en de lange nachten van dit seizoen.

Ik somber weer even in stilte door.