Trængsel og alarm

Lees nooit een boek in het openbaar vervoer, het kan tot grote misverstanden leiden.

Gisteren was er groot alarm in Kopenhagen. Een man die zich verdacht, want zenuwachtig, gedroeg, was gesignaleerd op het hoofdstation van Kopenhagen, en later in de metro.

Toen zijn rolkoffertje om- en openviel werd hij helemaal zenuwachtig. Er waren wat snoeren te zien, maar hij borg die snel weer op om weer, zachtjes mompelend, in zijn boek te zitten lezen. Titel: 'War on Terror'.

Een medepassagiere vond het maar niks.

Binnen een paar uur tijd stonden Twitter en Facebook roodgloeiend van de berichten en foto's en oproepen omtrent de man en was de politie in verhoogde staat van paraatheid gebracht. Maar geen spoor van de man zelf.

Een paar uur later werd de politie gebeld. 'Jullie zoeken mij. Ik ben Alisiv Ceran, student Engels en Mandarijn, was naar een examen buitenlandse politiek, had mijn telefoon uitgezet en zie nu pas wat er allemaal gaande is. Mijn vrienden hebben me gewaarschuwd dat ik verdacht word van terrorisme. Ik heb me opgesloten op een gehandicaptentoilet want ik durf niet naar buiten vanwege het gesunde Volksempfinden. Willen jullie me bevrijden?'

Zo ongeveer.

En dat deed de politie gelukkig. Met het geweer in de aanslag, want je weet maar nooit.

Twee dingen vallen op.

Anno nu moet je je eigen printer meenemen naar een examen. Dat is trouwens niet alleen zo op de universiteit (hoewel ik Kees er nog nooit over heb gehoord), maar het geldt ook voor de leerlingen die eindexamen doen van de middelbare school. Verlengsnoeren hebben ze blijkbaar wél in voldoende mate. Communicatieplatformen à la Blackboard ook. Maar electronisch examen doen met je eigen laptop, dat kan niet.

En je kan maar beter geen donkere huidskleur, een volle zwarte baard hebben EN een boek lezen over terrorisme.

Denemarken heeft een serieus racismeprobleem. Niet iedereen die een zwarte baard heeft en een boek over terrorisme leest, is een terrorist. Niet iedere Aziatische vrouw is een postorderbruid uit Thailand. Niet elke Roemeen is een dief. Maar mannen met zwarte baarden, Aziatische vrouwen en Roemenen – en zij die er zo uitzien – worden wel behandeld als uitschot.

Ik vrees dat het in Nederland geen haar beter is. En dat boek, ik ben er nog steeds niet achter van wie het is!

Sensommerdag

En  was tropisch Denemarken afgelopen. Juni, juli en het eerste deel van augustus waren stralend, schitterend, bepaald regenloos zodat het gazon zo ongeveer naar de vaantjes ging, en opeens was het kil.

Het wordt vroeger donker, merkte ik opeens van het weekeinde, en stak voor het eerst sinds maanden weer eens (heel Deens) kaarsen aan.

Vanochtend reden we via een omweg over Hornslet naar het werk, en toen zaten we opeens in de mist. Of hoge bewolking. En het rook raar - naar geploegde aarde. En van sommige bomen worden de blaadjes geel. De wingerd die hier de universiteit bekleedt, begint ook al te kleuren.

Maar overdag kun je nog prima in een zomerjurk rondbanjeren, dus dat doe ik met overgave. Nog even.

Zeilen kan ook nog wel, zelfs 's avonds, maar de starttijden van de clubregatta worden vervroegd naarmate het seizoen vordert. En die dikke trui kan ook wel weer mee.

Zucht. Heimwee naar de zomer.

Første skoledag

Gisteren was de eerste schooldag voor een hele jaargang in Denemarken. Tegelijkertijd was het ook de eerste schooldag voor alle Folkeskole-leerlingen (= grofweg: basisschoolleerlingen) van Het Nieuwe Regime: de Skolereform.

De Deense basisschool is langer gaan duren. Per dag dan. Leerlingen beginnen op hun zesde, en eindigen op hun vijftiende (gemiddeld). De school duurt nu van 8-14 uur voor de kleinsten (eerste t/m derde klas), 8-14.30 uur voor de vierde t/m zesde klas, en 8-15 voor de 7e t/m 9e klas.

Grofweg zoals in Nederland dus.

Maar in Denemarken is deze verlenging van de schooldag ongehoord voor velen. Kinderen kunnen niet meer naar hun sportclub. Maar ze krijgen wel per dag 45 minuten bewegingsles op school. BSO's worden uitgekleed (kinderen zitten immers langer op school) en scholen bieden huiswerkcafé's aan, die nu nog vrijwillig zijn maar later verplicht zullen worden.

Achtergrond van deze schoolhervorming is, bruut gezegd, tweeledig. Denemarken scoort relatief laag in de PISA scores, en die moet omhoog. Kinderen moeten daarom niet alleen harder maar in elk geval langer leren.

De andere reden is dat leraren geld kosten en op deze manier worden ze gedwongen langer te werken tegen hetzelfde loon. Daar was vorig jaar protest over, en dat leidde tot een lockout (zie hier), en dat verloren de leraren. Over de eerste schooldag hing dus ook een beetje een zwarte wolk.

Veel ouders zijn ook tegen de skolereform. Niet uit solidairteit met de meesters en juffen, maar omdat ze vinden dat de overheid ingrijpt in het privé-gezinsleven, en dat de het de vrijheid van kinderen beknot.

In zijn blog kijkt hoofdredacteur Tom Jensen van Berlingske Tidende er wel wat anders tegenaan. Ten eerste zijn Deense kinderen al een paar maanden nadat ze geboren zijn 'geïnstitutionaliseerd'. De overgrote meerderheid van ouders werkt immers allebei (en meestal fulltime), kinderopvang is wijdverspreid en goed georganiseerd, dus hoeveel vrijheid neem je ze nou af als ze een uur langer op school blijven en een uur korter naar de BSO gaan? Verder zitten pa en ma nog steeds op hun werk, het gezinsleven staat overdag uit tot etenstijd, dus zo veel inbreuk vindt daar ook niet plaats, aldus Tom Jensen.

Het zal velen verbazen maar vroeger vond ik het altijd heerlijk om naar huis te gaan en een tijdje alleen te spelen. Niet de hele tijd dat gedoe van anderen om je heen, maar klooien op je kamer met je poppenhuis, je Barbie, je cowboys. Of gewoon lekker lezen: Pim en Pom, Meester Pompelmoes (en de Mompelpoes), de encyclopedie die mijn ouders speciaal voor mijn broer en mij hadden aangeschaft. Het lijkt me erg onrustig om kind te zijn tegenwoordig. Of idealiseer ik dat nu?

At vise flag (met update)

I Vlag tonen, kleur bekennen. Als het om vlaggen gaat, hebben Denen daar geen moeite mee. Op kantoor hebben we een mini-vlaggenmast met Dannebrog (zo heet de Deense vlag), die op tafel verschijnt bij verjaardagen. Gewoon tussen de koek en de koffie.

Bij verjaardagen, maar ook als je visite verwacht, gaat de vlag uit. In het begin denk je 'wat een nationalistische figuren zijn die Denen toch', maar meerdere Denen hebben me verzekerd dat je dat niet zo moet zien. Ten eerste is de vlag van het volk, niet van de hoge omes. Ten tweede vlag je wanneer het jou goeddunkt – dus niet alleen voor de koningin, voor bevrijdingsdag, voor Kerstmis of Grondwetsdag, maar ook omdat je jarig bent, of omdat je buurmeisje jarig is en het hele dorp dan gezellig meevlagt. Of als er iemand uit je omgeving overleden is en je dan de vlag halfstok hijst.

Dus toen het op 23 juli nationale rouwdag was in Nederland vanwege de neergestorte MH17, vond ik dat ik ook moest vlaggen.

De huiselijke manier waarop Denen omgaan met hun vlag zou je bijna doen vergeten dat de symbolische waarde ervan uiteindelijk toch te maken heeft met territoriumdrift. Het sierlijk afpissen van je eigen domein. En dat wil ik ook wel eens! Als immigrant bekruipt je af en toe de onbedwingbare behoefte om te laten zien wie je bent, kleur te bekennen – en af en toe even met je landsvlag te zwaaien.

Maar, zo bleek, daar zijn wetten voor. Of eigenlijk: tegen. In Denemarken mag je niet zomaar de vlag van je land hijsen. Ik kwam erachter dat je daarvoor toestemming moet hebben van de politie. Na een bezoek aan de plaatselijke politieagent, die me aankeek alsof ik 'm voor de gek hield met mijn verzoek, stuurde ik een keurige brief naar het hoofd van politie van Oost-Jutland. Ik ontving prompt een mailtje met de vraag, op welke dagen ik wilde vlaggen. En daarna hoorde ik twee jaar niets meer.

Tot eind vorige week.

Toen ik op nationale rouwdag vlagde, was dat eigenlijk illegaal. Om mijn slechte geweten te sussen stuurde ik een mailtje ter herinnering naar de politie. En na tien dagen kreeg ik een mailtje terug met toestemming.

Aan de toestemming zijn wel een paar voorwaarden verbonden. Zo MOET de Dannebrog ook gehesen zijn, en MOET de Dannebrog groter zijn dan de vlag van het andere land. Ook mag ik niet de Nederlandse vlag hijsen op de officiële Deense vlaggedagen.

Nou, daar kan ik wel mee leven. 15 augustus (bevrijdingsdag WO II Azië) gaat de hele lappenwinkel legaal de mast in!

Update: op weg naar huis kwam ik een Palestijnse fietsdemonstratie tegen, rijkelijk behangen met vlaggen. Eens kijken hoe snel de vlaggenwet erbij gehaald wordt de komende dagen!