Hetzelfde maar toch anders – verkiezingen in Denemarken

Nog een paar uur en dan gaan de stembureaus open. De Denen gaan stemmen voor hun parlement, de Folketing, en eind augustus barstte de verkiezingsstrijd los. Officieel dan. En dan zien de Deense staten er opeens zo uit:

Met andere woorden: je wordt uitgenodigd om te stemmen op een persoon, eentje uit jouw gebied. Mocht die persoon het niet halen, dan gaat je stem niet verloren voor de partij waarop je stemde want die wordt landelijk meegeteld. Vanmiddag liep ik door de binnenstad van Aarhus op weg om een sapcentrifuge te komen, en ik struikelde over allerlei mensen die folders uitdeelden waar ze zelf op stonden. Dat zie je toch niet zo vaak in Nederlandse parlementsverkiezingen.

Het politieke wordt ook persoonlijk op een andere manier: in roddelbladen en tabloids wordt breed uitgemeten hoe politici wonen, wat hun huis waard is, hoe ze gebotoxt zijn, enzovoorts. Helle Thorning-Schmidt, lijsttrekster van de Socialdemokraterne (de grootste linkse partij) en beoogd premier, was het onderwerp van een artikel in zo'n roddelblad. Haar haar, gewicht, kleding- en botoxstijl – geen vierkante centimeter van haar lijf bleef onbesproken. Hoe komt het toch dat zoiets mannen minder overkomt...

Ander voorbeeld: in een van de laatste televisiedebatten gaf Lars Løkke Rasmussen een spiekbriefje aan Helle Thorning-Schmidt, waarop stond wat er niet klopte aan haar beweringen. Volgens Lars Løkke dan. Het was puur bedoeld om in het nieuws te komen en dat lukte dus ook glansrijk, mede omdat het briefje werd geparodieerd. Op andere versies van het spiekbriefje stond een overdracht van de ene premier aan de andere – denk eraan de planten water te geven, het koffieapparaat heeft kuren, je kunt sigarettten bietsen bij …. Maar ook: hej Helle, je hebt een lekkere reet! Wil je verkering met me?

Overigens gooide Lars Løkke Rasmussen op dinsdag zelf zijn privé-leven in de strijd, of eigenlijk dat van zijn vader. Toen de discussie over de wachttijden in ziekenhuizen fel werd, openbaarde hij dat zijn vader prostaatkanker heeft.

Op vallend is wel dat de buitenlandersproblematiek een kleine rol speelt in de verkiezingen. Dansk Folkeparti staat ook op (weliswaar gering) verlies. Maar je zou net zo goed kunnen zeggen dat er bijna geen buitenlander het land meer inkomt, dus dat het 'probleem'  inderdaad 'onder controle' is.

De strijd is hard, want de verschillen zijn klein dus elke stem telt. En volgens sommige peilingen heeft een vijfde van de kiezers nog niet besloten op wie ze gaan stemmen. In die peilingen gaan de regeringspartijen en de gedogende Dansk Folkeparti er iets op achteruit. Drie kleinere partijen, nl. Radikale Venstre (soort D66), Liberale Alliance (soort linkse VVD) en Enhedslisten (soort heel links Groen Links) gaan vooruit, en met name die eerste twee kunnen iets speciaals toevoegen van de coalities ter linker- en ter rechterzijde.

Maar goed. Op 15 september spreekt de kiezer, daarna spreekt de koningin. Net als bij ons.