Hij is achttien, hij is boos, boos op
zijn ouders ook, en hij heeft boze gedichten geschreven. Je zou bijna
zeggen: dat hoort bij zijn functie-omschrijving als achttienjarige.
Maar zoiets komt in een heel ander licht te staan als je Yahya Hassan
heet, zoon van Palestijnse vluchtelingen, en in Denemarken woont.
Yahya Hassan heeft ook een mening, en
die mening komt duidelijk naar voren uit zijn gedichten. Zijn ouders
hebben hun plicht verzaakt, vindt hij. Ze hebben zich teruggetrokken
in hun eigen kleine vluchtelingenwereldje, het wereldje waar de
mannen de Koran uit hun hoofd kennen en leven naar Gods woord, maar
die er geen enkele moeite mee hebben om de Sociale Dienst te
bedriegen voor een uitkering. Kinderen worden afgerost. Kortom, geen
lieverdjes.
Yahya Hassan zef ook niet trouwens. Hij
is uit huis geplaatst en heeft in de gevangenis gezeten voor
geweldpleging. Maar hij kan er meeslepend over schrijven. Dat viel
een leraar ook op. Die stimuleerde hem om door te gaan met schrijven,
en half oktober lag het resultaat in de winkel: Yahya Hassan, Digte.
Anderhalve maand en 42.000 exemplaren
verder werd hij op het hoofdstation van Kopenhagen aangevallen door
een man van 24 jaar. De man sloeg op Yahya in en riep dat Yahya dood
moest omdat hij een ongelovige was. Bij aanhouding bleek dat de
aanvaller in 2007 als zeventienjarige een veroordeling tot zeven jaar
cel had gekregen wegens terreur, maar dat hij na drie jaar vervroegd
vrij was gekomen. Hij is van Deens-Jordaanse afkomst en heeft zijn
naam laten veranderen van Abdul Basit Abu-Lifa naar Isaac Meyer.
Maar dit terzijde.
In Denemarken is nu een interessante
discussie gaande over Yahya Hassan's gedichtenbundel en hemzelf: is
het nou literatuur wat hij schrijft, of maatschappijkritiek? De
meesten zien het als maatschappijkritiek. Maatschappijkritiek die
mensen graag willen horen, valt me wel op. Ondertussen woont hij nu
op een geheime plek en wordt hij dag en nacht bewaakt door de PET, de
Deense veiligheidspolitie. Een bijeenkomst over zijn gedichten in de
bibliotheek van Odense werd eerst afgelast maar ging later toch door,
niet in de laatste plaats omdat veel mensen vonden dat hier de
vrijheid van meningsuiting in het geding was. Een vrijheid van
meningsuiting waarover Yahya Hassan opmerkt dat veel moslims die
opeisen om hun geloof te verkondigen en kritiek op anderen te uiten,
maar het liefst afschaffen als de kritiek opeens over hen gaat.
Ik ga het boekje maar eens kopen. Is
hij de zoveelste knuffelallochtoon, of kan hij echt schrijven?
