De vlag uit voor Basim!

Terwijl de Marokkanen-/Wilderskwestie heel Nederland in beslag nam, viel mijn oog op een berichtje op Facebook. Op een fragment uit een krantenartikel, om precies te zijn.

Basim is de vertegenwoordiger voor Denemarken op het Eurovisie Songfestival, zo werd twee weken besloten. Dit is zijn song, 'Cliché Love Song' heet het:

http://www.youtube.com/watch?v=KRHKkYrXSjM

Als je het mij vraagt, dekt de titel de lading van het liedje helemaal!

Hij is in Denemarken geen onbekende. Een aantal jaren geleden deed hij mee aan de Deense X-factor, maar in de kwartfinale werd hij weggestemd.

Afgelopen weekeinde stond er een stuk over hem in Information, een van de Deense landelijke kranten. Lezers konden Basim vragen stellen, en het stuk bestond uit een aantal van die vragen. Twee vragen uit het stuk gingen 'viral' in Denemarken, namelijk het stukje dat rapper Clemens op Facebook zette. In dat stukje staan twee vragen. De eerste luidt of Basim een mening heeft over journalisten die het wat vreemd vinden dat juist hij, met zijn Marokkaanse roots, Denemarken vertegenwoordigt op het Songfestival.

Daar heeft Basim niet echt een mening over. Hij is opgegroeid in Denemarken, heeft een Deens paspoort, ging naar een Deense school, dus... hoe Deens kun je zijn.

Maar de het antwoord op de tweede vraag is het leukste.

' Heb je als immigrant racisme ervaren in Denemarken?'

'Ik ben geen immigrant. Ik ben nog nooit verhuisd naar welk land dan ook.'

O, en dat dingetje met de vlag in het lied? Dat had-ie zelf verzonnen, zei hij in het stuk, want de Deense vlag, de Dannebrog, staat voor feest en gezelligheid. (ik schreef er al eens eerder over, hier)

Als dat geen superdeens antwoord is, dan weet ik het niet meer. Een van de meest voorkomende misverstanden over Denemarken namelijk is dat het overweldigende vlagvertoon zo nationalistisch is. Maar Denen zelf zien het als gezellig. De vlag is van het volk, en jij mag de vlag uithangen wanneer jij dat wilt. Dus als Basim er een feestje van wil maken, dan pakt-ie de Deense vlag. En niet zo'n kleintje ook.

Het klinkt als een uitgekookte mediastrategie, maar het zou me niks verbazen als hij dat ook echt zo vindt.

Of hij nou nooit de behoefte heeft om met een Marokkaans vlaggetje te zwaaien, vraag ik me dan af. Maar ja, dat is vast een immigrantenvraag...

Een voorzichtig hoeraatje voor Jeppe

Jeppe Nybroe is een bekende Deense freelance-journalist. Sommigen zouden misschien zeggen 'berucht' – in 2007 was hij het middelpunt van een journalistieke controverse over inzet van Deense militairen in Irak  – maar dat is een ander verhaal.

In elk geval: begin maart is hij losgelaten door zijn gijzelaars, en afgelopen weekeinde deed hij zijn verhaal aan de Deense pers, o.a. BT, zijn oude werkgever TV2 en Jyllands-Posten.

Begin februari was hij op reportage samen met zijn Libanese collega Rami Aysha in Oost-Libanon, vlak bij Syrië, toen ze werden klemgereden, uit hun auto werden getrokken en zakken over hun hoofd kregen. Waar ze toen terecht kwamen, weten ze niet.

Het was in elk geval niet comfortabel. Je zou kunnen zeggen dat ze gemarteld werden.

Hun kidnappers wilden losgeld. Na vergeefs te hebben aangeklopt bij de Deense ambassade, kregen ze Jeppe's vader te pakken, hier in Aarhus. Via Skype onderhandelden de gijzelaars met Jeppe's familie. Om hun punt kracht bij te zetten ranselden ze hem af terwijl de Skype-verbinding on-line was. Zijn familie moest het machteloos toehoren, en Jeppe moest het ondergaan – in de wetenschap dat zijn familie live meeluisterde.

Lang verhaal kort: hij is losgelaten, en zijn collega Rami Aysha ook. Of daar (en zo ja, hoeveel) geld  aan te pas is gekomen wil niemand zeggen.

De snelheid waarmee alles gepaard ging, duidt er volgens deskundigen op dat de gijzelaars geen politieke of religieuze oogmerken hadden. Met andere woorden: het ging ze om het geld, en niets anders. Struikrovers dus.

Het is onduidelijk hoeveel journalisten (en medewerkers van Artsen Zonder Grenzen, bijvoorbeeld) nog vastzitten in Syrië en Libanon. In veel gevallen houden alle betrokkenen het stil, tot de onderhandelingen afgelopen zijn. Kijk, om een idee te krijgen, eens op de site van Reporters Without Borders: http://en.rsf.org/

En Jeppe?

Die zit ergens in Denemarken op een rustige plaats (ik gok: iemands zomerhuis) bij te komen. Hij kan niet slapen, op z'n best een paar uur met slaapmiddelen, om dan wakker te schrikken van de nachtmerries. Hij huilt als hij denkt aan wat hij heeft meegemaakt. Of hij huilt zomaar opeens.

Kortom, hij is een emotioneel wrak op een manier die we ons hier in het westen van Europa maar nauwelijks kunnen voorstellen.

Of hij zijn freelance-werk weer kan oppakken zoals voor de gijzeling is nog maar zeer de vraag. Wat hij in elk geval wil doen, is mensen helpen die in dezelfde vreselijke situatie hebben verkeerd zoals hij.

En dat vind ik wel een voorzichtig hoeraatje waard. Hup Jeppe! Je kunt het!

Børnecheck – het kind van de rekensom

Aardbeienplukkers uit Oost-Europa die even een paar weekjes buffelen en dan hun børnecheck krijgen - kinderbijslag beuren. Veel Denen vinden dat niet kunnen. De regel is dat buitenlandse werknemers in Denemarken pas na twee jaar recht hebben op de vruchten van de verzorgingsstaat, maar dat is tegen de Europese regels.

De regering vindt dat die werknemers best meteen kinderbijslag mogen krijgen, als de werknemers in kwestie al twee jaar hebben gewerkt, elders in de EU. Ook als hun kinderen in het buitenland wonen, en niet in Denemarken.

Jyllands-Posten, een Deense landelijke krant heeft een reputatie op te houden qua fact-checking en heeft eens uitgezocht waar we het over hebben, getalsmatig.

Die børnecheck – kinderbijslag dus:

0-2 jaar: 4.266 kr = 571 euro

3-6: 3.486 kr = 467 euro

7-14: 2.745 kr = 367 euro

14-18: 915 kr = 122 euro

Dit zijn bedragen per kwartaal. Voor kinderopvang en BSO betalen ouders een deel mee, maar de staat springt bij en de basisschool (die hier tot 16 jaar gaat) is gratis.

Jongeren die doorleren na hun achttiende hebben recht op studiefinanciering (SU = Statens Uddannelsesstøtte) en zijn de facto financieel zelfstandig.

In 2012 ontvingen 25.600 EU-burgers die in Denemarken werkten kinderbijslag. Van die burgers kwamen er 9.000 uit Zweden, en 10.700 uit Oost-Europa. In 2008 waren dat er nog 5.400.

De mensen die nu direct zouden profiteren van de nieuwe maatregelen zijn met z'n achttienhonderden. 1800 dus.

Afgelopen vrijdag liepen de onderhandelingen tussen de regering en de parlementsfracties vast. Rechts wil niet meedoen aan de regeling uit principe, en het principe is: wij zijn tegen welvaartstaattoerisme , en door deze kinderbijslagkwestie tijdig te stoppen voorkomen we dat Denemarken in economische problemen komt.

Links wil niet meedoen omdat Deense werkgevers nu al werven in het buitenland met de leuke toelages die de Deense staat aanbiedt. Daardoor is het mogelijk om te beknibbelen op de kale loonsom, en daardoor is het voor Deense werkgevers makkelijker om goedkope buitenlandse werkkrachten in te huren dan dure Deense collega's. Social dumping heet dat, en daar is dus Enhedslisten tegen. Zeker als de staat hier (ongewild) aan meewerkt!

Alle Deense deelnemers aan deze discussie denken dat Denemarken de hoofdprijs betaalt aan werknemers, maar in Denemarken is geen minimumloon. Vakbonden onderhandelen met werkgevers per arbeidssector. In sommige sectoren geldt het onderhandelingsresultaat voor iedereen, in andere alleen voor vakbondsleden. In Denemarken kunnen mensen (meestal buitenlanders) dus volkomen legaal een belachelijk laag loon verdienen.

Waar Jyllands-Posten ook achter kwam, is dat de Oost-Europese werknemers die kinderbijslag krijgen, in de meeste gevallen al jaren in Denemarken wonen – en dus ook al jaren meebetalen aan de Deense verzorgingsstaat. En dat buitenlanders, als ze echt veel kinderbijslag willen krijgen, beter naar Duitsland kunnen gaan, want daar is de kinderbijslag hoger – 12.000 euro per kind hoger, uiteindelijk.eb

Met andere woorden: zo groot is het probleem ook weer niet, en zo aantrekkelijk is Denemarken nou ook weer niet.

Maar we zijn nog niet af van de kinderen. In navrant contrast met bovenstaande rekensom staat een ander artikel in dezelfde krant, over een Deens meisje van achttien dat vorig jaar moeder is geworden. Haar eigen moeder is met de VUT en krijgt geen kinderbijslag meer voor haar, omdat de dochter zelf kinderbijslag krijgt voor haar zoontje. Maar de dochter heeft geen inkomsten. Ze gaat naar school. Ze zit in de voorlaatste klas van het gymnasium en wil rechten gaan studeren. Pas als ze gaat studeren, krijgt ze recht op SU.

Met andere woorden: ze valt tussen wal en schip. En ze staat voor een duivels dilemma: als ze van school gaat, kan ze de bijstand in en krijgt ze 11.000 kr per maand (= ruim 1400 euro). Dat dan weer wel.

Eerlijk gezegd vind ik het wel opmerkelijk dat een meisje van achttien het lef heeft om de staat om geld te vragen. Dat je heden ten dage ongewenst zwanger kan raken in een westers land vind ik al ongewoon ( ze kwam erachter in de zesde maand van haar zwangerschap). Maar het komt vaker voor, weet ik uit mijn kennissenkring. Iets met een 'lichte' pil - die in sommige gevallen te licht is.

Dat je er dan voor kiest om geen abortus te plegen kan ik ook nog billijken – het is me nogal een beslissing -, maar het gemak waarmee men zich dan tot de staat wendt om deze 'post onvoorzien' op te lossen, daar heb ik geen woorden voor.

En waar zijn de vaders trouwens? In elk geval niet uit werken in Duitsland, om daar kinderbijslag te toucheren.

EU-dommerdje

Terwijl de Nederland in de ban is van de gemeenteraadsverkiezingen, is het in Denemarken voor de verandering tamelijk rustig aan het politieke front. Maar nu heeft Kristian Thulesen Dahl van de Dansk Folkeparti eigenhandig een begin gemaakt met de verkiezingscampagne voor het Europa-parlement. Want op 25 mei is het zover!

Hij roept Denen op om toch vooral wel te stemmen, want er staan belangrijke zaken op de Europese politieke agenda: hoe onafhankelijk kan Denemarken blijven in een steeds meer onderling afhankelijk Europa. En of Denemarken mee moet doen aan de euro. Want dat doet Denemarken, tot verbazing van velen die mij hier in het hoge noorden bezoeken, niet.

Moet je nagaan in hoe korte tijd we eraan gewend zijn geraakt dat Europese landen een gemeenschappelijke munt hebben – uitzonderingen daargelaten, zoals het Groot-Brittannië – en Denemarken dus. Maar dit terzijde.

Toch is het grappig om een anti-EU partij zo te-zien ijveren voor EU-verkiezingen. Daarnaast is het bemoedigend dat DF de spelregels van de democratie niet afdoet als schaamlap, bedrog of erger.

En terwijl ik dit zo tik, realiseer ik me dat het misschien toch niet zo'n goed idee was om me te registreren als EU-kiezer in Denemarken. Als buitenlander (en EU-burger) mag ik voor de EU stemmen in Nederland of in Denemarken. Zonder er heel hard over na te denken heb ik me geregistreerd in Nederland. Nederlands staatsburger immers!

Maar de consequenties van EU-stemmen vind ik terug in de plaats waar ik woon, niet in mijn land van herkomst.Ben ik nou nationalistischer dan ik dacht, of gewoon dom? Of allebei?

Do I hear the sound of plaintive Anglosaxophones?

I love language. I love learning foreign languages. Having said that, I can sometimes get extremely upset about language issues. One that gets me going anytime, anyplace, anywhere, is

”I cannot express myself as I wish in Danish. If I really have something important to say, I will speak in English because I cannot convey all the subtleties that I want to communicate in Danish.”

This is a real, deeply felt problem for almost all foreigners in Denmark. Or, for that matter, for any foreigner in a country with a language that is not his – or hers.

So I don't want to play down the problem. But really, that is the destiny of being a foreigner: having to fumble in a language that is not your own, however much you may be at ease with it. And in it.

Danish only

There's also the opposite: Danes who, even though they can speak some English, refuse to do so. They are afraid of making mistakes, I guess. Or they want to make a point - most often a nationalistic one.

To a certain extent I can accept that. It's a free country. But I get furious when I hear that civil servants at Skat, the Danish tax service, refuse to speak English to callers who called to a special phone number, designated to calls in English! And that for a public service! From my 'skattekroner'! Why on earth bother having special phone numbers for that, Skat?

Sorry, I got carried away.

I can also accept, to some extent, foreigners in Denmark who refuse to speak Danish at work. They consider that it is better to maintain a professional position as a relative outsider not speaking Danish, than to try to talk professionally in Danish and sound like a five-year old. Speaking Danish that way would undermine their professionality, they say, and they are probably right. Also, it takes quite some time to build up a vocabulary that is extensive enough to communicate professionally.

Fine. But don't come and complain to me about those cold Danes if you don't even want to make an effort to speak Danish (and the idea that you make friends at work in Denmark is another fallacy - read here).

English only?

But what I find really hard to accept are English native speakers who refuse to speak Danish because they cannot express themselves as they mean in that language, so they keep on talking English. To them I have a question and an observation. The question is: what gives you the right to put the Dane you are talking to in precisely the position you so desperately want to be out of – the one who is stumbling, looking for words, feeling uncomfortable?

And the observation is: welcome abroad! This is what living abroad is all about for the rest of us non-Anglophones! Do you really think speaking English has grown on me overnight? Don't you think I feel silly making mistakes, in both Danish AND English? Don't you think we sound different and more at ease in our own languages? Oh, and another thing: do you really mean it when you are paying me a compliment for my 'excellent' English – or are you doing the polite English thing?

*grumble*

I tried to tell all this, as politely as I could, to an Anglophone who innocently told me he did not speak Danish with Danes in certain situations, thereby unwittingly setting off all the alarms. Of course I tripped over my words doing so, and accidentally called Anglophones... Anglosaxophones. Thereby proving my point in several ways: speaking and thinking in a language that is not your own tends to make you trip over your words. And you tend to make a fool of yourself, even if you try very hard not to.

He and I laughed it off, and it became a running gag between us. Anglosaxophones. It has a, well, kind of special ring to it.