INborGERblog: Danmark Pinkode 1864

Als je hard rijdt, ben je er zo doorheen - Dybbøl. Een voorstad (of voordorp) van Sønderborg, een van de grotere steden in Zuid-Jutland. Op een heuvel zie je een molen met bijgebouwen aan je rechterhand, en iets daarvoor schansen aan je linkerhand. Daarna rijd je de heuvel af, het dorp in. Dit schansencomplex moest Denemarken binnenvallende troepen ervan weerhouden om island-hoppend van Als en Fyn op te rukken naar Kopenhagen op Sjælland.

Op 18 april 1864 ging dat gruwelijk mis. Na een beleg van tien dagen was het vlak voor tienen even stil. De sufgebeukte Denen, en de doodsbange Pruisen en Oostenrijkers, hoorden opeens de geluiden van de natuur. Vooral de leeuweriken, die het uitjubelden.

Maar toen barstte het kanongebulder weer los, en renden de Pruisen en Oostenrijkers op de Deense stellingen af. Aan het eind van de dag trokken de Deense troepen zich terug op het eiland Als. De Pruisen en Oostenrijkers (voorlopige, en later bleek definitief) hadden gewonnen.

Ook vandaag, honderdvijftig jaar later, jubelden de leeuweriken, en suisde de koude wind. De Deense koningin Margrethe en andere hoogwaardigheidsbekleders huiverden onder hun dekentjes. De medailles rinkelden, de geweren klikten terwijl de erewachten keer op keer in de houding sprongen.

De herdenking begon met een militaire ceremonie buiten de schans, waar de massagraven liggen. Duizenden mensen hadden zich al eerder verzameld en wachtten ongeduldig om de spreekwoordelijke glimp van de koningin, de prinsen, enzovoorts op te vangen. De niet al te gezagsgetrouwe Denen kropen onder de touwen door om naast de fotograferende pers ook foto's te maken. Met moeite kreeg de politie ze weg.

De burgerherdenking vond plaats binnen het schansencomplex, dat nu een soort openluchttheater vormde. Duitse en Deense jongeren zongen, musiceerden en dansten samen, ten teken van de verzoening tussen de beide landen. En, het moet gezegd, dat deden ze heel fraai. Vooral het ballet van de Duitsers en Oostenrijkers trok de aandacht. Het begon met zwierende Matrix-jassen en geënsceneerde vechtpartijen, en mondde uit in een strippartij en een door mannen gevormde brug, waar twee kinderen overheen liepen en elkaar omhelsden.

Natuurlijk waren er ook speeches. Lijnen werden getrokken van toen naar nu: soldaten die de hoogste prijs betaalden, een oorlog die Denemarken tot op de dag van vandaag kenschetst, het moeilijke van verzoening, Denemarken en Duitsland als mogelijk voorbeeld voor Oekraïne en Rusland.

Maar ook details: Helle Thorning-Schmidt, de premier van Denemarken, die vertelt dat haar opa's vader bij Dybbøl had gevochten en het had overleefd - hij was wereldberoemd in haar familie. De koningin van Denemarken die ook bij de herdenking van de slag was in 1964, en die toen nog super-Deens was. Heel anders dan nu, waar het respect voor de minderheid voorop staat (zeggen ze).

En, veelzeggend detail: minister-president Torsten Albig, die het laatste deel van zijn speech in het Deens doet.

Kijk verder naar de plaatjes!