Nissedør

Nederland heeft Sinterklaas en (voor hoe lang nog) Zwarte Piet. Maar Denemarken heeft nisser!

 

Ik heb deze illustrator ontdekt, Lennart Helje, die verdraaglijke nisser tekent. De meeste nisser zijn namelijk nog erger dan laven (daar krijgen jullie dus geen plaatje van, zoek zelf maar op). Bij bovenstaande afbeelding helpt het natuurlijk ook dat er een kat in voorkomt.

Nisser zijn kaboutertjes of elfjes, oorspronkelijk eigenlijk kleine huisgoden, die ervoor zorgen dat alles goed gaat in huis. Rond december, of eigenlijk bij het begin van de adventstijd, duiken ze op en eisen ze hun aandeel in de kerstpret. Een kom rijstebrij is het offer waarmee je je huisnisse gunstig kunt stemmen. Ben je daar niet op tijd mee, of hebben ze gewoon zin om een potje te rellen, dan stoken ze onrust. Nietsvermoedend kom je 's ochtends je slaapkamer uit om alle eetkamerstoelen op de grond te zien liggen. Of op tafel. Of op elkaar gestapeld tegen de voordeur.

Andere klassieke plagerijen zijn zout in de suikerpot, blauwe kleurstof in het eten, sleutels verstopt... de mogelijkheden zijn eindeloos.

De goede verstaander ziet hier de blijkbaar internationale neiging van ouders om hun kinderen voor de gek te houden. Wij hebben immers sinterklaassurprises, en schoenen met hooi en wortels die bij de schoorsteen/centrale verwarming/het raam worden gezet. Kinderen moeten zingen, worden aangespoord om brieven aan Sinterklaas te sturen, worden nodeloos bang gemaakt voor een nep-autoriteit.... maar ik dwaal af.

DIE DEUR DUS

Kan ik dus absoluut niet tegen nisser, hun deuren daarentegen vind ik aanbiddelijk. In sommige Deense huizen verschijnt er tegen de eerste adventsdag magischerwijze een piepklein deurtje ergens in huis. Compleet met deurbel, slee voor de deur, kleine klompjes en andere nisse-attributen. Dit zijn vaak ook de gezinnen waar er een adventskalender is voor elk kind. En dan niet zomaar een stuk karton met chocola achter de luikjes 1 tot en met 24, nee, elke dag een klein cadeautje. Open te maken bij het ontbijt.

Andere gezinnen bouwen 'nisselandschappen' – denk poppenhuis, of modelspoorbaan zonder treinen maar met kabouters. Zo'n beetje een kerststalletje-plus. Ook hier voorzien winkels (en, jawel, bouwmarkten!) in de nodige accessoires.

Ze komen bij u thuis!

Kortom: kerstmis in Denemarken, er is maar weinig christelijks aan. De nisser zijn heidens en voor-christelijk en komen overigens ook voor in Noorwegen en Zuid-Zweden. De rest van Zweden heeft tomte.

(Uit advertentie van santashop.dk)

Hier een link naar een andere vakman: http://www.nisse-shop.dk/Nisselandskab

DAT DOET DE DEUR DICHT!

De helemaal ingeburgerde kerstman en kerstboom zijn overigens immigranten. De eerste Deense kerstboom werd in 1808 versierd – Duitse import. De kerstman is rond 1900 opgedoken in Denemarken – import uit Amerika, via Coca Cola om precies te zijn. De Denen wijzen er fijntjes op dat de rode muts van de kerstman wel verdacht veel lijkt op die van de nisse. Maar wij weten beter. Santaclaus is gewoon een slechte kopie van Sinterklaas. Zonder Zwarte Piet ook nog eens.